fbpx

Masz dosyć IBS? Dieta LOW FODMAP może Ci pomóc

Odpowiednia dieta w zespole jelita drażliwego jest niezwykle ważna, aby uniknąć nieprzyjemnych objawów spowodowanych spożyciem niektórych pokarmów. Dodatkowo odpowiednia dieta pozwala poprawić jakość życia, regularność wypróżnień i funkcjonowanie na co dzień. Szczególnie ważne jest to, co chcę podkreślić na początku, czyli indywidualność diety. Każda osoba różni się od siebie i każdy toleruje lub nie, inną grupę produktów, nawet tych które teoretycznie nie są zalecane w chorobie. Dlatego istotne jest określenie produktów bezpiecznych i tych które należy omijać w diecie.

RADA: warto prowadzić dzienniczek żywieniowy i notować posiłki w ciągu dnia, składniki oraz samopoczucie po ich spożyciu.

Pierwszą zmianą jaką powinien wprowadzić pacjent z IBS do życia są zalecenia żywieniowe zawarte w rekomendacjach NICE, czyli (National Institute for Health and Care Excellance). Protokół NICE zaleca zmianę ogólnego stylu życia, aktywności fizycznej i diety.

ZALECENIA DIETETYCZNE

  • Lekkostrawna dieta.
  • Spożywanie regularnych posiłków w spokojnej atmosferze.
  • Unikanie pomijania posiłków i zbyt długich przerw między posiłkami.
  • Dbanie o odpowiednie nawodnienie (co najmniej 8 filiżanek płynów dziennie- woda, napoje bezkofeinowe i herbaty ziołowe).
  • Ograniczenie picia kawy i herbaty do 3 filiżanek dziennie.
  • Ograniczenie spożycia alkoholu i napojów gazowanych.
  • Pomocne może okazać się ograniczenie produktów bogatych w błonnik nierozpuszczalny (pieczywo pełnoziarniste, gruboziarniste kasze, otręby pszenne, brązowy ryż).
  • Ograniczenie spożycia świeżych owoców do 3 porcji dziennie (80g w porcji).
  • Spożywanie większej liczby posiłków, ale w mniejszych porcjach.
  • Ograniczenie spożycia tłuszczu.
  • Eliminacja z diety sztucznych słodzików (sorbitol)- głównie osoby z IBS typu biegunkowego.
  • Redukcja spożycia produktów wzdymających– strączków, warzyw kapustnych i cebuli.
  • Rekomenduje się przyjmowanie probiotyków przez co najmniej 4 tygodnie.

Gdy standardowe zalecenia nie sprawdzają się w zespole jelita drażliwego i nadal występują dolegliwości, zaleca się wprowadzenie pod okiem specjalisty diety low FODMAP.

Czym jest dieta low FODMAP?

Dieta Low FODMAP jest to dieta z ograniczeniem węglowodanów fermentujących (FODMAP – fermentujące oligo-, di-, monosacharydy i poliole).

FODMAP– krótkołańcuchowe węglowodany, które charakteryzują się ograniczoną lub bardzo małą absorpcją w jelicie cienkim, intensywną fermentacją bakteryjną do SCFA i wysoką aktywność osmotyczną. FODMAP obejmuje fruktany/fruktooligosacharydy, galaktooligosacharydy, laktozę, fruktozę, poliole- sorbitol, mannitol.

Fermentujące węglowodany indukują produkcję wodoru i metanu w jelitach. Zmiany w poziomach pH i zmiany mikroflory jelitowej, zmieniają funkcję nabłonka okrężnicy i mogą powodować miejscowe zapalnie przyczyniając się do zmian w funkcji jelita. Manifestuje się to objawami żołądkowo-jelitowymi- głównie nadmiernymi gazami, wzdęciami i luźnymi stolcami.

Wysoka aktywność osmotyczna, prowadzi do zwiększonej zawartości wody w świetle jelita. Dodatkowo węglowodany dostają się do okrężnicy, gdzie są fermentowane i powodują wytwarzanie gazu w dolnym odcinku przewodu pokarmowego. Powoduje to rozszerzanie światła jelita, powoduje ból brzucha, biegunki, wzdęcia.

Jak wygląda dieta LOW FODMAP?

Składa się ona z 3 faz:

  1. Pierwsza faza (czas trwania 4-6tygodni)- w tej fazie należy wyeliminować produkty zawierające wysoką zawartość FODMAP.
  2. Druga faza– stopniowe, ponowne wprowadzenie produktów zawierających FODMAP i ustalenie konkretnych wyzwalaczy objawów wśród fermentowanych węglowodanów.
  3. Trzecia faza- dobór indywidualnej diety z eliminacją produktów szkodzących, z uwzględnieniem bezpiecznych produktów.

Dlaczego dieta low FODMAP?

Zmniejszone spożycie produktów o wysokiej zawartości FODMAP powoduje zmniejszone wchłanianie z jelita cienkiego osmotycznie aktywnych węglowodanów, co prowadzi do zmniejszenia zawartości wody w jelitach i dalszego wpływu na fermentacje okrężnicy i produkcję gazu. Dieta low FODMAP zmniejsza dodatkowo poziom prozapalnych interleukin Il-6 i IL8.

Czy dieta low FODMAP jest skuteczna?

Stosowanie tej diety wraz z odpowiednią probiotykoterapią i zmianą stylu życia może zmniejszyć występowanie dolegliwości takich jak: nadmierna produkcja gazów, wzdęcia, ból brzucha, biegunki. Poprawę stanu zdrowia zaobserwowano u 50-80% pacjentów.

W porównaniu z tradycyjną dietą w IBS, czyli zaleceniami NICE, dieta low FODMAP powoduje statystycznie istotne zmniejszenie odczucia bólu brzucha, wzdęć i  poprawia częstotliwość wypróżnień.

Wady diety low FODMAP:

  • Trudna do nauczenia i wprowadzenia- duże ilość ograniczeń- często zmiana jadłospisu o 180 stopni.
  • Pracochłonna- wymaga czasu, aby przygotowywać nowe dania.
  • Może powodować potencjalne niedobory (wapnia, witaminy K, B3, B1 i kwasów tłuszczowych, żelaza, naturalnych antyoksydantów). Dlatego niezwykle ważna jest pomoc dietetyka.
  • Może powodować zmiany w mikrobiocie jelitowej- zmniejszenie liczby bakterii Bifidobacteria. (dlatego zaleca się równoczesne stosowanie probiotyków).

Tabela z produktami o wysokim i niskim poziomie FODMAP

PODSUMOWANIE

Dieta w IBS powinna być spersonalizowana, a posiłki komponowane tak, aby wyeliminować produkty szkodliwe dla organizmu, a włączyć posiłki zawierające bezpieczne dla danej osoby składniki. Warto zadbać też o różnorodność diety, aby uniknąć niedoborów pokarmowych.

Gdy zmiana nawyków żywieniowych nie przynosi poprawy, warto rozważyć pod okiem dietetyka stosowanie diety Low FODMAP, aby zmniejszyć występowanie dolegliwości, które czasem uniemożliwiają normalne funkcjonowanie w życiu.

O diecie w IBS możesz przeczytać także na stronie dietetycy.org, na którym pisałam artykuł na temat diety LOW FODMAP.

BIBLIOGRAFIA

  1. Algera J., Colomier E., Simrén M.: The Dietary Management of Patients with Irritable Bowel Syndrome: A Narrative Review of the Existing and Emerging Evidence. Nutrients. 2019 Sep; 11(9): 2162.
  2. Adrych K.: Zespół jelita drażliwego w świetle najnowszych wytycznych. Forum Medycyny Rodzinnej 2018;12(6).
  3. https://www.nice.org.uk/guidance/cg61/chapter/1-Recommendations
  4. Monia E. Werlang, MD, William C. Palmer, Brian E. Lacy: Irritable Bowel Syndrome and Dietary Interventions. Gastroenterol Hepatol (N Y). 2019 Jan; 15(1): 16–26.
  5. Altobelli E., Negro VD, Angeletti PM, Latella G.: Low-FODMAP Diet Improves Irritable Bowel Syndrome Symptoms: A Meta-Analysis. Nutrients. 2017 Sep; 9(9): 940.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *